Z dniem 9 września 2017 r. weszła w życie nowelizacja ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, wprowadzająca najem instytucjonalny. Umowa najmu instytucjonalnego jest umową pomiędzy podmiotem prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie wynajmowania lokali oraz najemcą będącym osobą fizyczną.
Celem nowych przepisów jest wzmocnienie pozycji wynajmującego i uproszczenie m.in. zawarcia umowy oraz eksmisji najemcy po zakończeniu stosunku najmu (pozbawienie go prawa zarówno do lokalu socjalnego, jak i tymczasowego pomieszczenia).
Jakie są warunki zawarcia umowy najmu instytucjonalnego?
Umowa najmu instytucjonalnego powinna zostać zawarta w formie pisemnej, na czas oznaczony (jednak nie dłuższy niż 30 lat) i należy do niej dołączyć oświadczenie najemcy w formie aktu notarialnego o dobrowolnym poddaniu się egzekucji w zakresie opróżnienia i wydania lokalu – czyli klasyczne “siódemki” co do wydania lokalu.
Dodatkowo najemca w oświadczeniu musi wskazać, że jest świadomy, iż w razie konieczności wydania lokalu nie przysługuje mu prawo do otrzymania pomieszczenia socjalnego ani tymczasowego.
To co odróżnia najem instytucjonalny od okazjonalnego to fakt, że nie jest już wymagane wskazywanie przez najemcę lokalu zastępczego, w którym najemca będzie mógł zamieszkać w razie konieczności opróżnienia lokalu ani oświadczenia właściciela lokalu zastępczego o możliwości zamieszkania w tym lokalu.
Strony mogą swobodnie ustalić zasady podwyższania czynszu, tj. nie stosuje się przepisów kodeksu cywilnego dotyczących procedury wypowiedzenia dotychczasowej wysokości czynszu. Niebyt trafnym posunięciem było dodanie ograniczenia przez ustawodawcę wysokości kaucji do wysokości 3 miesięcznych czynszów.
Nowe przepisy wyłączają zastosowanie do najmu instytucjonalnego przepisów o lokalach socjalnych i tymczasowych pomieszczeniach, oznacza to, że komornik w przypadku przeprowadzania eksmisji nie ma obowiązku wstrzymania się z czynnościami do momentu wskazania przez odpowiednią gminę tymczasowego pomieszczenia, do którego dłużnik może być eksmitowany, i może on od razu skierować dłużnika do noclegowni, schroniska lub innej placówki zapewniającej miejsca noclegowe. Także eksmisja odbywać się będzie sprawniej.
Co z podatkami?
Najem dla celów podatkowych rozliczany jest jak działalność gospodarcza bez potrzeby zgłaszania zawarcia umowy organom podatkowym.