Ciekawy artykuł został opublikowany przez rp.pl dotyczący naruszania dóbr osobistych przez programy telewizyjne. Czy podpisanie umowy z producentem programu zwalnia go z wszelkiej odpowiedzialności?
“– Wzięliśmy udział w programie z własnej i nieprzymuszonej woli. Podpisaliśmy umowę, sądząc, że działa w obie strony, ale w programie dopuszczono się manipulacji, pokazano wyrwane z kontekstu zdania, niszcząc publicznie godność nie tylko moją, ale i mojego męża, pracowników – opowiada „Rz” Alicja Czysz, właścicielka restauracji Willa Matalmara w Goczałkowicach-Zdroju, bohaterka programu Magdy Gessler „Kuchenne rewolucje”, emitowanego regularnie w TVN.”
Co to są dobra osobiste?
Nie ma jednej pełnej definicji dóbr osobistych. Jest to na tyle szerokie pojęcie, że nawet ustawodawca w Kodeksie Cywilnym nie podjął się tego zadania i wymienia tylko dla przykładu, czym mogą być dobra osobiste. I tak:
- zdrowie,
- wolność,
- cześć (godność i dobre imię),
- swobodę sumienia,
- nazwisko lub pseudonim,
- wizerunek,
- tajemnicę korespondencji,
- nietykalność mieszkania,
- twórczość naukową, artystyczną, wynalazczą i racjonalizatorską
To jest katalog otwarty. Oznacza to, że katalog może być powiększany i że nie tylko do wymienionych powyżej dóbr osobistych należy się ograniczyć.
“– Uczestnicy takich programów zazwyczaj podpisują szczegółowe umowy ze zgodą na wykorzystanie ich wizerunków, pokazanie „kuchni od kuchni”, godzą się na pewną konwencję programu, który bazuje momentami na szokowaniu. Tak zdobywa się widza, niekiedy i klienta – mówi adwokat Krzysztof Czyżewski.
– Dóbr chronionych prawem karnym (w tym wypadku np. zaufania niezbędnego w prowadzeniu działalności restauracyjnej) nie można się zrzec, a gdyby nawet taka była umowa restauratorki z producentem, to byłaby nieważna – wskazuje z kolei adwokat Łukasz Chojniak. – Mogą być jednak duże trudności z ustaleniem konkretnej osoby odpowiedzialnej za (manipulację) zniesławienie.”
Kiedy dobra osobiste są naruszane?
Czy kiedy lekarz przeprowadza zabieg narusza naszą nietykalność cielesną? Czy aresztujący przestępcę policjant narusza wolność jako dobro osobiste? Nie. Należy podkreślić, że naruszenie dóbr osobistych, aby można było żądać ich ochrony musi być BEZPRAWNE. Co to oznacza? Jeśli lekarz wbrew naszej woli dokonuje zabiegu, czy policjant bez podstawy prawnej skuje kogoś kajdankami i zaprowadzi do aresztu – wtedy mamy do czynienia z bezprawnym naruszeniem. Tylko takie naruszenie zasługuje na ochronę. Trzeba o tym pamiętać!
Jak chronić swoje dobra osobiste?
Czego możemy żądać od naruszyciela to:
- Żądanie zaniechania działania mogącego doprowadzić do naruszenia dóbr osobistych.
- Żądanie naprawienia skutków naruszenia dóbr osobistych poprzez:
- złożenie oświadczenia o określonej treści i w określonej formie,
- żądanie odszkodowania w formie pieniężnej,
- żądanie pieniędzy, ale z zamiarem przeznaczenia na jakiś cel społeczny np.: Czerwony Krzyż. Zadośćuczynienie to zapłata określonej sumy pieniężnej tytułem krzywdy.
Żądanie opublikowania sprostowania lub odpowiedzi prasowej na stwierdzenie zagrażające dobrom osobistym (art. 31 ustawy z dnia 26 stycznia 1984 r. Prawo prasowe. Dz. U. z 1984 r., Nr 5, poz. 24 ze zm.)
Pełen artykuł tutaj.